6 onderzoeken naar een beweegvriendelijke openbare ruimte

Bewegen hoort bij een gezonde leefstijl. Een beweegvriendelijke openbare ruimte kan hieraan bijdragen. Gemeenten willen de openbare ruimte graag beweegvriendelijker inrichten, maar weten niet goed hoe dit concreet aan te pakken. Ook is aandacht voor en kennis van een beweegvriendelijke openbare ruimte niet bij alle betrokken partijen binnen de gemeenten, en daarbuiten, gelijk.

Het programma KIEM Sport zet daarom in op 2 actielijnen.

1. Het bevorderen van samenwerking en kenniscirculatie om kennispartners regionaal te verbinden en om kennisdeling binnen en tussen de gemeenten te vergroten op programmaniveau.
2. Het stimuleren van praktijkgericht onderzoek naar reeds geïmplementeerde interventies in de openbare ruimte.

Binnen actielijn 2 heeft de subsidieregeling KIEM Sport eind 2022 6 projecten gehonoreerd. Deze projecten doen onderzoek naar verschillende interventies gericht op onder andere kinderen (met een beperking), ouderen en asielzoekers.

Hieronder lees je meer over de gehonoreerde projecten.

Bouwstenen voor avontuurlijk spelen

Almere is een bovengemiddeld beweegvriendelijke gemeente maar tegelijkertijd voldoen Almeerse kinderen in onvoldoende mate aan de beweegnorm. Via een Lokaal Sportakkoord zet de gemeente Almere in op het bevorderen van regelmatig en voldoende bewegen door kinderen, onder andere door laagdrempelige openbare speelplekken te creëren.

Met het project 'Bouwstenen voor avontuurlijk spelen' onderzoekt Aeres Hogeschool samen met diverse partners hoe avontuurlijke speelplekken effectief (her)ingericht kunnen worden. Het onderzoek bestaat uit een inventarisatie van het gedrag van spelende kinderen op recent ingerichte avontuurlijke speelplekken. Op basis hiervan worden succes- en faalfactoren en ontwerpcriteria voor avontuurlijke speelplekken bepaald. De resultaten van het onderzoek dienen als ondersteuning voor gemeenten bij het vormgeven van toekomstige interventies.

Aanvragende hogeschool: Aeres Hogeschool Almere
Consortium: Gemeente Almere, De Schoor, Talen in Opleiding, Idverde, Fontys Hogeschool Eindhoven

In the zone?! Sporten en bewegen binnen openbare sportzones

In de kernen Doornenburg en Gendt van de gemeente Lingewaard zijn met Living lab Lingewaard Sportzones ontwikkeld. Deze Sportzones als interventie om de openbare ruimte beweegvriendelijker te maken, zijn (nu nog) uniek in Nederland.

Binnen dit project worden deze Sportzones geëvalueerd met stakeholders (de gemeente Lingewaard, de HAN, het Transferpunt Sport, lokale sport- en welzijnsorganisaties en dorpsontwikkelgroepen) die de interventie hebben geïnitieerd, ondersteund en uitgevoerd én met inwoners als (potentiële) gebruikers van de Sportzones. Op basis van de met dit onderzoek verkregen inzichten worden beleidsambtenaren van verschillende sectoren en (gemeentelijke) professionals geïnformeerd over en geactiveerd tot het beweegvriendelijker inrichten van de openbare buitenruimte door middel van Sportzones.

Aanvragende hogeschool: HAN University of Applied Sciences
Consortium: Gemeente Lingewaard, Stichting Sportservice Lingewaard, Stichting Welzijn Lingewaard, Het Transferpunt Sport

Same but different!? Beweegplekken voor ouderen in de gemeenten Venlo en Venray

De gemeenten Venlo en Venray hebben de ambitie om gezondheid prominent op de kaart te zetten. Beide gemeenten verschillen in verstedelijkingsgraad, maar leggen in hun beleidsambities beide het accent op zowel de beweegvriendelijkheid van de openbare ruimte, als op het inzetten van sport en bewegen bij ouderen om gezondheid positief te beïnvloeden en eenzaamheid te verminderen.

Uit het vraagarticulatieproces blijkt dat het ontbreekt aan inzicht in wat maakt dat de ene beweegplek succesvol is en dat de andere plek nauwelijks gebruikt wordt. Doel van dit project is om in de gemeenten Venlo en Venray inzicht te krijgen in succes- en faalfactoren van bestaande beweegplekken en het proces om te komen tot goed gebruikte beweegplekken waar ouderen zich op hun gemak voelen en met plezier naar toe gaan.

Aanvragende hogeschool: Fontys Sporthogeschool
Consortium: Gemeente Venlo, Gemeente Venray

Inclusief Buitenspelen IJsselstein

Inclusief buitenspelen is een grote uitdaging: kinderen met een lichamelijke, verstandelijke, auditieve beperking en/of (gedrags)stoornis spelen vaak weinig buiten. Wanneer er adequaat ingerichte speelplekken zijn, neemt de fysieke activiteit van deze kinderen toe. Naast een goede inrichting, is het van belang om professionals uit het sociale domein te betrekken die inclusief buitenspelen stimuleren en sociale barrières doorbreken.

Speeltuin Kloosterplantsoen te IJsselstein dient in dit onderzoek als Living Lab. Deze (deels) aangepaste speeltuin zet zich al jaren in voor een inclusief buitenspeelaanbod, maar het aantal kinderen met een beperking dat de speeltuin weet te vinden is gering. In dit onderzoek worden concrete ideeën en kansen samen met de consortiumpartners volgens de design thinking-methode opgepakt, om zo inclusief buitenspelen te bevorderen.

Aanvragende hogeschool: Hogeschool Utrecht
Consortium: Gemeente IJsselstein, Stichting van het Gehandicapte Kind, Stichting Pulse, Stichting Speeltuin Kloosterplantsoen, Tem Sportservice Proncie Utrecht

WoW! Wageningen

Gemeente Wageningen biedt verschillende activiteiten aan voor vluchtelingen die verblijven in de gemeente. Vrijwilligers van ‘Welkom in Wageningen’ bieden bijvoorbeeld doorlopend fietslessen aan en er wordt ingezet op veilig zwemmen en recreëren op de strandjes aan de Nederrijn. Dit onderzoeksproject bestaat uit 2 delen en richt zich op veilig en inclusief sporten en bewegen in de openbare ruimte.

Deelproject 1 'Water of Wageningen!' levert een kennisbundeling op van bestaande materialen en interventies. Het voorziet in een advies voor een doeltreffende, duurzame en attractieve werkwijze om voorlichting te geven over zwemmen in natuurwater en te wijzen op de gevaren van het zwemmen in de rivier. Deelproject 2 'W on Wheels!’ onderzoekt de betekenisverlening van de vluchtelingen die deelnemen aan fietslessen.

Aanvragende hogeschool: Hogeschool Utrecht
Consortium: COA, Sportfondsen Wageningen BV, Gemeente Wageningen

MOVe WITh: Met Ouderen Vooruit Wandelen met Interactieve Technologie

Hoe kan technologie ingezet worden om ouderen te motiveren meer, zelfstandiger en duurzaam te laten bewegen in de buitenruimte van een zorginstelling? En hoe betrek je meer mensen uit de buurt bij deze buitenruimte? Deze vragen liggen ten grondslag aan dit onderzoeksproject, waarin samen met de betrokken partijen de al aangelegde interactieve beweegroute Walk In The ParQ (WITP) wordt geëvalueerd.

Via participatief onderzoek wordt onderzocht wat de bevorderende en/of belemmerende factoren zijn in het opzetten en duurzaam gebruiken van WITP. Hierbij worden de ervaringen en behoeften bevraagd van de ouderen, de zorginstelling, gemeentes en betrokken professionals. Op basis van de bevindingen worden concrete aanbevelingen en een routekaart opgeleverd om verdere uitrol naar eventuele andere locaties en stakeholders te vergemakkelijken.

Aanvragende hogeschool: De Haagse Hogeschool
Consortium: Hogeschool Leiden, Gemeente Westland, Gemeente Den Haag, Pieter van Foreest, FysioFitApp BV, Het Nationaal Ouderenfonds